Đây là bài viết chia sẻ từ kinh nghiệm, thông tin thu thập được của 1 cá nhân không có chuyên môn chính thức về tài chính hay tư vấn, chỉ là ghi chép lại những hiểu biết cá nhân. Thông tin chính thức có trên các website của Chính phủ Canada hoặc liên hệ tư vấn tại các ngân hàng/trung gian tài chính bởi những tư vấn viên có chuyên môn.
Thuật ngữ sử dụng:
- RESP: là tên một loại tài khoản tiết kiệm mở tại ngân hàng/trung gian tài chính
- CLB, CESG: là tên những khoản tiền hỗ trợ từ Chính phủ chuyển vào tài khoản RESP trên.
Chi tiết bài viết bên dưới:
1. Tài khoản tiết kiệm RESP là gì
RESP là viết tắt chữ tiếng Anh
Registered Education Savings Plan, là một loại tài khoản tiết kiệm, mục đích
chi dùng cho việc con cái học đại học/cao đẳng/nghề nghiệp sau này (gọi là học
sau trung học). RESP có thể được chi dùng cho những chi phí học tập của con như
học phí, tiền thuê nhà, sách vở, dụng vụ và đi lại.
2. Lý do cần mở
- Lý do 1: Học phí đại học
tại Canada không miễn phí. Tại Canada hiện miễn học phí cho bé từ mẫu giáo đến
hết trung học nhưng chương trình học sau trung học là gia đình tự túc. Nếu tìm kiếm nhanh trên google sơ thảo các trường thì học phí sinh viên nội địa các ngành khoa học/xã
hội phổ biến dao động tầm hơn 10.000$/năm, tốt nghiệp cử nhân hơn 3 năm tầm
35.000$ học phí (chưa tính sách vở, ăn ở, đi lại). Mặc dù các sinh viên nội địa
hoàn toàn có thể vay từ Chính phủ để trang trải học phí và sinh hoạt nhưng áp lực trả
nợ sau khi tốt nghiệp cũng không nhỏ đối với các tân cử nhân.
- Lý do 2: Có tài khoản
này sẽ nhận được khoản tài trợ, đối ứng của Chính phủ Canada. Có những khoản
mình cần đóng vô tài khoản tiết kiệm mới nhận được nhưng có khoản mình tự động
nhận hằng năm nếu gia đình có thu nhập thấp mà không cần đóng tiền vào tài
khoản.
3. Những hỗ trợ gì từ Chính phủ
Canada
Sau khi mở tài khoản RESP thì tùy mức
thu nhập của gia đình, Chính Phủ có 2 nguồn hỗ trợ:
- Canada Education Savings Grant
(CESG): đối ứng 20% số tiền gia đình đóng vào tài khoản và tối đa hỗ trợ 7.200/bé – Cần đóng tiền vào tài khoản mới được nhận
khoản đối ứng này. Để tối đa hóa khoản đối ứng này, gia đình nên đóng ít nhất
208$/tháng hay 2.500/năm vào RESP. Gia đình có thể đóng vào tài khoản bao nhiêu tuỳ ý nhưng mức trên là mức tối đa Chính phủ đối ứng. CESG có 2 khoản nhỏ:
+ Khoản mặc định bằng 20%
số tiền gia đình đóng.
+ Khoản hỗ trợ thêm
(ACESG – Additional Canada Education Savings Grant – là từ trên nhưng thêm chữ
A vào thôi) cho gia đình có thu nhập thấp, thêm 100$/năm nữa.
Tổng hai khoản trên tối đa 7.200/bé.
- Canada Learning Bond (CLB):
tối đa 2.000/bé – Dành cho gia đình có thu nhập thấp, không cần đóng tiền vài
khoản vẫn nhận được. Năm đầu mở sẽ được nhận ngay 500$, các năm sau nếu vẫn thu
nhập thấp sẽ nhận 100$/năm.
Bảng mô tả khoảng tiền hỗ trợ nhận hàng năm
|
|
Năm đầu |
Các năm sau |
|
Tiền gia đình đóng vào RESP 1 năm (chia tháng là 208$/tháng) |
2.500 |
2.500 |
|
CESG, 20% số tiền gia đình đóng |
500 |
500 |
|
CESG phần thêm – Additional (ACESG), cho gia đình thu nhập thấp |
100 |
100 |
|
CLB, cho gia đình thu nhập thấp |
500 |
100 |
|
Tổng nhận
gia đình có thu nhập thấp |
1.100 |
700 |
|
Tổng nhận
gia đình không có thu nhập thấp |
500 |
500 |
Vậy nếu là gia đình có thu nhập thấp,
đóng mức 208$/tháng (hay 2.500$/năm) thì năm đầu tiên sẽ nhận hỗ trợ từ Chính
phủ là 1.100$, từ năm thứ hai nhận được 700$. Gia đình không phải thu nhập thấp
nhận 500$/năm. Nhưng nếu nhìn tổng thể thì tổng CESG cho tất cả gia đình là như
nhau với mức tối đa 7.200/bé – chỉ khác nhau về thời gian nhận: gia đình có thu
nhập thấp thì nhận nhanh hơn (trong 12 năm là nhận đến mức max) người thu nhập
cao (trong hơn 14 năm) chứ tổng tiền nhận thì như nhau. Chỉ tiêng CLB là chỉ cho
gia đình thu nhập thấp – là sự khác biệt giữa thu nhập các gia đình - gia đình
thu nhập thấp nhận thêm đối đa 2.000$/bé cho khoản này.
Đóng mức đều đặn như trên thì 1 năm thu được ít nhất 3.000$, sau 10 năm thu được hơn 30.000$, sau 12 năm thu được hơn 36.000$ - đã có thể trang trải học phí cho con với các ngành khoa học/xã hội phổ biến bậc cử nhân học 3-3,5 năm.
4. Điều kiện mở và cách mở
*Để việc đóng tiền được đều đặn và
thuận tiện, có thể báo ngân hàng/trung gian tài chính đặt lệnh trừ tiền tự động
vào tài khoản cho đỡ quên (đóng 208$/tháng sẽ nhận tối đa nguồn tài trợ chính
phủ).
- Nộp
xin các khoản hỗ trợ CLB, CESG, ACESG: Khi liên hệ các ngân hàng/trung gian tài
chính khi đến mở tài khoản RESP, thường họ sẽ thay mình nộp luôn để xin hỗ trợ
các nguồn trên của Chính phủ. Tuy nhiên có thể hỏi xác nhận lại trong cuộc gặp
để chắc chắn là họ sẽ nộp xin các khoản trên cho mình. Có thể hỏi câu như là “Can
you apply for government grant (CLB, CESG, ACESG) on my behalf? (ông/bà
nhân viên tư vấn tài chính có thể thay tôi nộp xin các khoản hỗ trợ của chính
phủ như CLB, CESG, ACESG được không?)
5. Cách giải ngân và danh sách các trường áp dụng RESP toàn thế giới
Khi con cái đến tuổi học đại học, nhận
được giấy chấp nhận nhập học từ trường đại học/cao đẳng/nghề nghiệp thì con sẽ
nhận được ngay khoản tiền ba mẹ đã đóng từ trước, còn khoản đối ứng mà chính
phủ cho sẽ được chia ra từng năm và chuyển dần vào tài khoản cho con (đây là
thông tin mình nhận được từ 1 người mẹ Việt ở Canada con đã vào Đại học chứ cá
nhân chưa xác minh lại thông tin này – nhưng nghe qua cũng hợp lý).
RESP được dùng cho những trường nào?
Không chỉ tại các trường ở Canada mà các bé có thể chọn học du học khắp thế
giới và vẫn nhận được các khoản hỗ trợ này. Trong đó tại Việt Nam có 2 trường
được đưa vào danh sách là trường ĐH RMIT và trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật. Có vẻ
danh sách này được cập nhật định kỳ.
*Danh sách các trường được chỉ định và áp dụng RESP tra cứu
tại (có rất nhiều các trường khắp thế giới) https://www.canada.ca/en/employment-social-development/programs/designated-schools.html
6. Nếu con cái không theo đuổi việc học sau trung học thì tài khoản RESP ba mẹ đã dành dụm sẽ xử lý như thế nào?
Nếu đến tuổi mà con cái không theo
đuổi việc học đại học/cao đẳng/nghề nghiệp thì tài khoản RESP có cách xử lý như
sau:
- Gia
hạn tài khoản thêm để dự phòng con cái có thể học khi lớn tuổi hơn.
- Chuyển
tài khoản này cho anh/chị/em trong nhà.
- Rút
phần tiền mình đóng ra – phần tiền của Chính phủ trả lại cho Chính phủ
- Chuyển
vào tài khoản tiết kiệm hưu của mình hay chồng/vợ (Registered Retirement Savings Plan
(RRSP).
Trên đây cũng là câu hỏi cần hỏi xác nhận lại
với Ngân hàng/Trung gian tài chính trước khi mình chọn nơi mở tài khoản tiết kiệm RESP và gửi tiền vào.
*Xem thêm các câu hỏi cần hỏi trước khi quyết định có chọn ngân hàng/trung gian tài chính đó không => kéo xuống phần câu hỏi “Questions to ask promoters”: https://www.canada.ca/en/services/benefits/education/education-savings/opening-plan.html
7. Nguồn thông tin tra
cứu thêm:
- Trang thông tin chính thức từ Chính phủ Canada: https://www.canada.ca/en/services/benefits/education/education-savings.html
- Đọc
bài nghiên cứu về hiệu quả các tài khoản hỗ trợ học phí của Chính phủ (các
thanh niên có bố mẹ chuẩn bị tài khoản RESP có tỷ lệ vào đại học cao hơn 30% so
với bạn không có): https://www.canada.ca/en/employment-social-development/corporate/reports/evaluations/education-savings-program-part-2.html#h2.04-1
8. Khoản hỗ trợ thêm ngoài Chính phủ cho gia đình thu nhập thấp:
Ngoài các khoản nhận từ Chính phủ như
trên, thì có một tổ chức phi Chính Phủ là Foundations Learning & Skills
Saskatchewan (tiền thân là READ Saskatoon) có trụ sở tại Saskatoon có tổ chức
nhiều hoạt động đào tạo miễn phí cho người lớn và gia đình. Trong đó học có
chương trình gọi là “RESP Matched Savings” cho gia đình có thu nhập thấp - họ cung cấp chương trình đào tạo ngắn hạn miễn phí cho bố mẹ về quản lý tài
chính gia đình, sau khóa học họ cấp phần gọi là học bổng khoảng hơn 800$ và
đóng vào tài khoản RESP của con bạn. Thường chương trình học buổi tối,
1b/tháng, thông tin trong hè và học vào tầm tháng 9 hoặc 10, 1 năm có 1 khóa.
Chi tiết xem thêm bài viết trên blog “Chương trình đào tạo ngắn hạn có tiềnthưởng hỗ trợ con cái học Đại học sau này”.
TÓM LẠI
Một bài quá dài và có quá nhiều thông tin, các gia đình không cần biết quá chi tiết vì từ từ sau khi mở tài khoản sẽ có thời gian thẩm thấu dần, mình tóm nhanh vài ý như sau:
1. Nên mở tài khoản RESP càng sớm càng tốt vì giai đoạn đầu các gia đình mới sang hay thuộc dạng thu nhập thấp sẽ nhận thêm được khoản hỗ trợ cho gia đình có thu nhập thấp. Không bắt buộc đóng tiền, có thể mở trước để nhận các hỗ trợ chính phủ, tiền đóng sau không sao. Thường tối thiểu phải có PR thì các ngân hàng/trung gian tài chính mới chịu mở - tuy nhiên bạn liên hệ hỏi thử xem hồ sơ gia đình hiện nay có mở được không.
2. Để nhận tối đa khoản đối ứng Chính phủ nên đóng ít nhất 208$/tháng hay 2.500$/năm. Nên báo ngân hàng đặt lịch tự động trừ để đỡ quên và đảm bảo đóng tiền đều đặn cho con. Sau 10-12 năm đóng là đủ cơ bản phần học phí cho sinh viên nội địa học ngành khoa học/xã hội phổ biến bậc cử nhân cho 3-3.5 năm (chưa tính sách vở, ăn ở, đi lại). Có thể chuyển tiền mừng của ông bà, họ hàng vào tài khoản này như món quá chuẩn bị cho tương lai con cháu. Đóng cao hơn mức trên thì Chính phủ ko đối ứng nữa nhưng vẫn nhận lãi tiết kiệm từ nơi gửi tiền. Khi giao dịch tại các ngân hàng/trung gian tài chính, chuyên viên tư vấn sẽ tư vấn phương án gửi tiền có lợi và phù hợp nhất cho nhu cầu gia đình.
3. Thông thường mọi người hay chọn ngân hàng mình đang dùng để mở RESP luôn, nhưng nếu có thể tìm kiếm ngân hàng/trung gian tài chính nào có những ưu đãi cao hơn về lãi suất tiền gửi/phí/dịch vụ thì cũng tốt.
4. Các gia đình mới qua/thu nhập thấp nếu chịu khó tham gia chương trình giới thiệu ở mục 8 thì có thêm được hơn 800$ nữa cho con.
5. Khi đến ngân hàng mở tài khoản, nhớ xác nhận lại họ đã đăng ký cho mình đủ các hỗ trợ chính phủ chưa (CLB, CESG, ACESG) và thường khi gặp các tư vấn viên tài chính họ sẽ giới thiệu rất nhiều các cơ hội đầu tư (vì tiền mình bỏ vào TK tiết kiệm cho con là 1 cơ hội đầu tư của ngân hàng) nên đôi khi dễ rối vì có quá nhiều kênh đầu tư. Nhưng cũng không sao, cũng là cơ hội luyện tiếng Anh và cũng hiểu biết thêm chút về các dịch vụ tài chính. Mình gửi tiền tiết kiệm và đem tiền đến cho họ nên họ cố gắng tư vấn mình cách sinh lợi từ tiền tiết kiệm đó.
Chúc mọi người kiếm được những thông tin hữu ích!